Mất thưởng Tết vì bị đuổi việc cuối năm

“Tôi vừa nhận quyết định cho thôi việc trong danh sách cắt giảm nhân sự. Vậy là, bao mong mỏi về khoản thưởng cuối năm biến mất trong chớp mắt. Làm gì để có tiền bây giờ khi Tết đã cận kề bên tai…” - anh D., nhân viên kho vải tại một resort 5 sao ở Quảng Nam buồn rầu chia sẻ.

-*-*-*-*-*-

[Bài viết này chỉ nói đến những nhân viên “được việc” nhưng bị các doanh nghiệp “rởm” tìm cách đuổi việc vô cớ để né các khoản thưởng Tết cuối năm trong khi vẫn có khách, có doanh thu nhiều tháng qua, dù không cao bằng mọi năm.

Không đánh đồng tất cả cũng như những trường hợp cho thôi việc đúng luật và hợp tình, hợp lý.]

-----

Cắt giảm nhân sự vì kinh doanh khó khăn?

Sự thật là pháp luật cho phép doanh nghiệp (DN), người sử dụng lao động (NSDLĐ) lên kế hoạch và thực thi cắt giảm nhân sự nếu có nguyên nhân chính đáng. Trong đó, khó khăn về kinh tế là một trong những lý do được “mượn” dùng nhiều nhất.

Đúng là từ sau khi đại dịch Covid-19 tấn công ngành du lịch Việt, nhiều cơ sở gồng mình chống đỡ cũng đến lúc kiệt quệ. Nơi lác đác vài chục phòng một tháng, nơi ế ẩm đến phát rầu thì lấy đâu ra lợi nhuận để lên kế hoạch thưởng Tết đậm cho nhân viên. Tuy nhiên, không ít khách sạn - nhà hàng dù tiếp đón lượng khách ổn, doanh thu ổn, lợi nhuận ổn nhưng vẫn cố tình cho một loạt nhân sự nghỉ việc để giảm bớt các khoản chi cuối năm.

Nhân sự ngành du lịch có được nhận thưởng Tết?

Đuổi việc nhân viên cuối năm có đúng luật?

NSDLĐ có thể sa thải hoặc chấm dứt hợp đồng đúng luật với người lao động (NLĐ) nếu họ vi phạm một trong các lỗi được quy định.

Cụ thể:

+ NLĐ bị sa thải khi:

(Theo điều 125 Bộ Luật lao động 2019)

+ NLĐ bị NSDLĐ đơn phương chấm dứt hợp đồng đúng luật khi:

(Theo khoản 1 điều 36 Bộ Luật lao động 2019)

+ Và một số quy định thể hiện rõ khi giao kết hợp đồng lao động giữa NLĐ và NSDLĐ.

Ngoài ra, như đề cập trên đây, vì nhiều lý do khách quan khiến tình hình kinh doanh của DN gặp khó khăn, cơ sở không có doanh thu và buộc phải đóng cửa thì lẽ đương nhiên, cắt giảm nhân sự là chuyện sớm muộn.

Nói như thế không có nghĩa là, NSDLĐ cứ vin vào những cái “chính đáng” na ná thế để cho thôi việc ai cũng được. NLĐ nếu chứng minh được mình xứng đáng ở lại, phía công ty đuổi là bất hợp lý, trái luật có thể làm đơn kiến nghị lên cơ quan có thẩm quyền để được xử lý và đòi quyền lợi.

Không đơn giản chỉ là chuyện mất việc làm,

Thôi chưa nói đến chuyện đúng luật hay không - cũng không gọi tên những cá nhân lười biếng, đáng bị cho nghỉ, bài viết hôm nay sẽ chỉ chia sẻ cảm giác đột ngột bất ngờ rồi hụt hẫng của đại đa số nhân viên chăm vì sau nhiều tháng, nhiều năm cống hiến hết mình nhưng đổi lại cũng chỉ là tờ giấy lạnh tanh với dòng chữ “Quyết định nghỉ việc của…”

Chuyện mình có thể là một trong những cái tên bị gọi để ra đi mỗi dịp cuối năm không lạ, nhiều người thậm chí luôn trong trạng thái sẵn sàng dù bản thân không hề muốn. Bởi, họ thừa hiểu rằng, việc cắt giảm nhân công giúp doanh nghiệp “rởm” bớt được khối chi thưởng Tết. Số lượng phải chi càng nhiều thì số tiền và hiện vật càng khủng, có khi lên đến hàng trăm triệu, thậm chí là hàng tỷ đồng chỉ trong tháng cuối cùng của một năm.

DN vui mừng là thế nhưng đó chỉ là cái lợi trước mắt. Sao họ không nghĩ đến cảnh mùa cao điểm du lịch sôi động, hoạt động kinh doanh ổn định và thu “khủng”… lúc đó, lại phải đau đầu tuyển nhân viên, rồi đào tạo nghề, dạy kỹ năng trong khi nếu giữ chân nhân viên được việc ở lại gắn bó lâu dài sẽ không phải lo nghiệp vụ thiếu chuyên nghiệp, dẫn đến phục vụ liên tục gặp sai sót.

… mà còn mất luôn khoản thưởng Tết

Mất việc làm, dĩ nhiên không lương, không tiền, không thu nhập. Nhưng đau hơn là, mất việc cuối năm đồng nghĩa với mất luôn các khoản thưởng Tết, rồi lương tháng 13, thưởng thâm niên. Vị chi, một nhân viên làm việc trên 5 năm, đi làm đủ công tháng cuối, tổng thu nhập đều trên 10 triệu đồng. Vị trí, cấp bậc càng cao thì tiền nhận về càng nhiều.

Thế nên, bị mất việc tháng cận Tết khiến nhiều nhân viên buồn rầu, suy sụp. Rồi đây, chi phí đâu chi tiêu cho những ngày đầu năm đắt đỏ? Tiền đâu sắm áo quần mới cho con, mua quà biếu ông bà, làm đẹp mâm ngũ quả trên bàn thờ tổ, rồi lì xì / mừng tuổi… Nghĩ tới thôi đã đau đầu lắm rồi.

Rõ ràng là thiệt thòi vậy, sao không ai đi kiện?

Biết là thiệt thòi đó, cũng nắm rõ được nếu kiện thắng sẽ nhận lại được gì, thế nhưng, cớ sao nhiều nhân viên cấp thấp vẫn lủi thủi ra đi mà không tranh chấp quyền lợi?

- Vì họ cảm thấy mình bị mất nhiều hơn. Cả thời gian, tiền bạc và công sức để theo đến cùng những kiện tụng liên tục giữa 2 bên. Thêm nữa, muốn tố tụng thành công buộc phải có chứng cứ thuyết phục. Nhưng ai mà biết trước có ngày mình bị đuổi việc để chuẩn bị bằng chứng, chưa kể để chứng minh được phía NSDLĐ sai cũng lắm chông gai. Đấy là chưa kể chuẩn bị hồ sơ, giấy tờ vô cùng rắc rối, phức tạp mà nếu không hiểu biết và quan hệ rộng, không có người giúp đỡ sẽ rất dễ thiếu sót, mắc sai lầm. Rồi ngại thị phi, sợ bị thù hằn, nói xấu khi xin việc tại khách sạn mới nếu chủ bên này quen với chủ bên kia. Hay không có khung giờ rảnh và tâm trí để tìm việc mới, sớm ổn định cuộc sống và thu nhập…

-*-*-*-*-*-

 “Vì em không hoàn thành công việc được giao nên chị phải cho em nghỉ việc, tránh để ảnh hưởng đến hiệu suất chung” - ôi là cái lý do nó chính đáng vô cùng. Biết là luật không bắt buộc công ty phải thưởng Tết hay nhất định phải giữ bạn ở lại làm việc đến hết năm nhưng bị đuổi việc vô lý thật khó chấp nhận. Biết là mông lung và hụt hẫng nhưng nếu đã bất công với mình như thế thì cũng không nên lần lữa rồi nuối tiếc tìm lý do thuyết phục để được ở lại. Ra đi khi đó nhiều khi lại hay. Hãy tìm đến môi trường chuyên nghiệp và thân thiện hơn - nơi công nhận giá trị và cống hiến của bạn - nơi cho bạn cơ hội được thể hiện và phát triển sự nghiệp - rõ ràng trong chi trả lương, khen thưởng và đãi ngộ...

Từ Thy - Người kể chuyện nghề

Thưởng Tết trong khách sạn được tính như thế nào?