Ngành Du Lịch Là Gì? Các Nhóm Nghề Trong Ngành Du Lịch Là Gì?

Du lịch là một trong những ngành nghề hot nhất hiện nay, cả về nhân lực lẫn nhu cầu. Vậy bạn có biết ngành du lịch là gì? Các nhóm nghề trong ngành du lịch là gì? Nếu chưa có nhiều thông tin, hãy tìm hiểu cùng Hoteljob.vn!

Ngành du lịch là gì?

Ngành du lịch được xác định là một ngành kinh tế tổng hợp, bao gồm nhiều nhóm ngành - nghề bộ phận liên quan có nhiệm vụ đào tạo và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các tổ chức, đơn vị nghiên cứu, kinh doanh dịch vụ du lịch hay các lĩnh vực liên quan trong và ngoài nước, chủ yếu là công ty lữ hành, khách sạn, nhà hàng, homestay, khu vui chơi... nhằm mục đích đáp ứng tối đa nhu cầu tham quan, ăn uống, nghỉ ngơi, giải trí của khách du lịch, góp phần quảng bá hình ảnh điểm đến, nâng cao dân trí, tạo việc làm, ổn định cuộc sống, đồng thời phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Các nhóm nghề trong ngành du lịch

Theo tìm hiểu của Hoteljob.vn, ngành du lịch hiện có các nhóm nghề chính như sau:

♦ Quản lý, điều hành du lịch

- Quản lý du lịch

Nghề này đòi hỏi người làm nghề phải thực sự xuất sắc, có năng lực quản lý giỏi và hiểu biết sâu rộng về du lịch. Là cấp quản lý, lãnh đạo, ngoài kiến thức chung về du lịch và quản lý, các nhà quản lý doanh nghiệp du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch, tài nguyên du lịch còn phải có kiến thức, nghiệp vụ chuyên môn về từng lĩnh vực cụ thể để chỉ đạo, hướng dẫn những bộ phận, nhân viên dưới quyền. Ngoài ra, nhà quản lý du lịch cũng phải là người có mối quan hệ rộng, có kỹ năng giao tiếp tốt và am hiểu nhiều lĩnh vực, hoạt động đời sống.

Nhà quản lý du lịch chủ yếu làm việc trong văn phòng, xử lý và phê duyệt các hồ sơ, báo cáo, đề án,… Ngoài ra, họ cũng phải thường xuyên đi gặp đối tác, tham dự hội thảo, tham gia các chương trình quảng bá du lịch, đi đến các quốc gia hoặc địa phương khác để khảo sát thực tế, khảo sát thị trường, tham quan, học hỏi… Tuy nhiên, sinh viên theo học các nhóm ngành ở cấp độ quản lý, điều hành du lịch cần xác định rõ tương lai nghề nghiệp sau tốt nghiệp, rằng phải bắt đầu từ vị trí nhân viên bộ phận để học hỏi và rèn luyện các kỹ năng, tích lũy kiến thức và kinh nghiệm làm việc thực tế, tạo tiền đề để thăng tiến lên các vị trí, chức vụ cao hơn hoặc đủ năng lực và tự tin khởi sự kinh doanh, mở cơ sở hoạt động tư nhân...

- Điều hành du lịch

Nhiệm vụ chính của người điều hành du lịch bao gồm: - phân công công việc cho các hướng dẫn viên du lịch trong việc thực hiện các chương trình du lịch; - nhận thông tin từ những chương trình du lịch đó để phối hợp với các bộ phận, cơ quan chức năng, đơn vị hợp tác giải quyết những phát sinh, yêu cầu, phàn nàn của khách do hướng dẫn viên báo về;… Ngoài ra, người điều hành du lịch còn có nhiệm vụ phân công theo lệnh cho những người điều khiển phương tiện đi lại đưa đón và phục vụ khách, đảm bảo đúng tuyến đường, giờ giấc theo quy định.

Người điều hành du lịch chủ yếu làm việc tại văn phòng, trên máy tính. Đây là nhóm nghề chịu áp lực công việc khá nặng nề với khối lượng công việc tương đối lớn và phức tạp, đòi hỏi người điều hành phải thực sự bình tĩnh, có khả năng kiềm chế cảm xúc, nhạy bén, thông minh, khôn khéo giải quyết vấn đề, có thể bất ngờ, xảy ra mọi lúc.

- Quản lý, điều hành khách sạn, nhà hàng và liên quan

Sinh viên theo học các nhóm ngành như Quản trị khách sạn, Quản trị Du lịch - Khách sạn, Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống, Quản trị Khách sạn - Nhà hàng, Quản trị/ Kỹ thuật chế biến món ăn... sẽ được định hướng tương lai nghề nghiệp ở vị trí, chức vụ quản lý, điều hành trong các cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, ăn uống như khách sạn, nhà hàng... 

Cấp quản lý, điều hành trong các tổ chức kinh doanh dịch vụ này có nhiệm vụ quản lý, giám sát mọi hoạt động phục vụ khách của nhân viên, đảm bảo mang đến chất lượng dịch vụ đạt chuẩn theo quy định - phân công công việc cụ thể cho từng bộ phận hay đội, nhóm, nhân viên phụ trách - chịu trách nhiệm trước Ban Giám đốc về hiệu quả kinh doanh hay các sự cố, tai nạn phát sinh trong quá trình làm việc - tham gia tuyển dụng và đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho nhân sự liên quan - trực tiếp hay chỉ đạo, chỉ định nhân sự tiếp nhận và xử lý mọi yêu cầu, phàn nàn, thắc mắc của khách... 

Thông thường, nhân sự thuộc nhóm nghề quản lý, điều hành khách sạn, nhà hàng sẽ có sự phân cấp rõ rệt, từ Tổ trưởng - Trưởng ca - Giám sát - Quản lý/ Trưởng Bộ phận - Giám đốc... 

Tìm hiểu mức học phí ngành Du lịch - Khách sạn các trường Top đầu hiện nay

♦ Nhân viên phục vụ khách

- Nhân viên lễ tân

Được xem như bộ mặt của khách sạn, nhà hàng hay các cơ sở du lịch, điểm tham quan, nhân viên lễ tân là người đầu tiên tiếp xúc với khách, có nhiệm vụ đón tiếp; giới thiệu các dịch vụ của cơ sở mình; nhận thông tin yêu cầu về ăn, ở, vui chơi của khách; kiểm tra các dịch vụ có thể đáp ứng nhu cầu khách đặt ra và trao đổi với khách về dịch vụ mà khách cần để phục vụ khách; khéo léo up-selling, cross-selling các sản phẩm, dịch vụ liên quan cho khách để tăng doanh thu. Ngoài ra, nhân viên lễ tân còn làm các công việc như: điện thoại, chỉ dẫn và thông tin, nhận và trả đồ ký gửi, thanh toán, tạm biệt khách,…

Bản mô tả công việc lễ tân khách sạn

Nhân viên lễ tân thường có vị trí làm việc tại những nơi dễ nhìn thấy nhất (khu vực sảnh) để thuận tiện cho khách ra vào, trao đổi thông tin. Yêu cầu công việc buộc nhân viên lễ tân phải có nghiệp vụ, trình độ chuyên môn và kiến thức thực tế về du lịch; biết và thành thạo nhiều hơn một ngoại ngữ; đồng thời phải có hành vi ứng xử phù hợp theo quy định, quy tắc giao tiếp quốc tế của cơ sở mình. Ngoài ra, ngoại hình ưa nhìn, giọng nói dễ nghe, thái độ thân thiện, thao tác linh hoạt, chịu được áp lực công việc... là những tiêu chuẩn cần có của một lễ tân khách sạn.

- Nhân viên phục vụ bàn, bar, bếp

Đây là những bộ phận có vai trò rất quan trọng trong phục vụ khách hàng, quyết định đến sự hài lòng của khách khi sử dụng dịch vụ tại cơ sở mình.

Nhân viên phục vụ bàn phải hiểu biết về các món ăn, thức uống có trong menu, giải thích và giúp khách chọn món khi cần, quan sát và kịp thời giúp đỡ, đáp ứng các yêu cầu của khách, thực hiện setup bàn tiệc, bày biện thức ăn phù hợp với chiều sâu văn hóa và mục đích của bữa tiệc;...

Nhân viên quầy bar/ Nhân viên pha chế phải thông thạo các loại đồ uống, từ các loại rượu, cocktail (nếu là Bartender), cà phê (nếu là Barista) đến đồ uống có ga, nước trái cây, nước khoáng,…; phải biết cách pha chế và sáng tạo đồ uống hợp khẩu vị với từng đối tượng khách, biết giao tiếp và xử lý những tình huống phát sinh trong ca làm việc;...

Nhân viên bếp phải có kiến thức sâu rộng về ẩm thực theo phong cách đặc trưng của cơ sở mình, hiểu và biết chế biến các món ăn theo phong cách đó; đồng thời có khả năng sáng tạo cao để biến tấu, đáp ứng nhu cầu khách khi cần;... Tùy vào quy mô nhà hàng mà bộ phận bếp có cơ cấu tổ chức nhân sự phù hợp, với lượng nhân viên nhiều - ít tương ứng. Có thể là: phụ bếp, đầu bếp bộ phận, bếp phó...

Hầu hết các bữa ăn thường kỳ, các bữa tiệc tại nhà hàng, khách sạn đều do các nhân viên phục vụ bàn, bar, bếp đảm nhiệm và thực hiện.

- Nhân viên buồng phòng

Nhân viên buồng là người chịu trách nhiệm về vệ sinh phòng khách lưu trú. Tức phải đáp ứng các tiêu chuẩn về cách sắp đặt, bày trí vật dụng hợp lý, có thẩm mỹ, đảm bảo độ sạch sẽ và thoáng mát của mọi không gian phòng; đồng thời phải kịp thời và nhanh chóng trong việc đưa buồng vào phục vụ khách cũng như hướng dẫn khách khi cần;...

Nhân viên buồng được coi là một trong những vị trí nặng nhọc nhất trong khách sạn, đảm nhận khối lượng công việc khá lớn mỗi ca. Vì thế, thông thường, các khách sạn sẽ tuyển dụng đa dạng các vị trí như: nhân viên làm phòng, nhân viên giặt là, nhân viên kho vải và đồng phục, nhân viên vệ sinh công cộng... nhằm đảm bảo phục vụ khách chu đáo, nhanh chóng và kịp thời.

♦ Hướng dẫn viên du lịch

Nhiệm vụ chính của Hướng dẫn viên du lịch là thực hiện việc đón tiếp khách; tổ chức hoạt động du lịch theo chương trình du lịch mà công ty đã bán cho khách; giới thiệu hoặc liên hệ người giới thiệu tại mỗi điểm du lịch, giới thiệu các dịch vụ du lịch tại mỗi điểm du lịch cho khách; tổ chức và sắp xếp việc ăn, ở, đi lại cho khách theo chương trình du lịch; chịu trách nhiệm về sự an toàn và thoải mái của khách trong thời gian tham gia theo chương trình du lịch; trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh hoặc báo về điều hành trong quá trình dẫn tour;…

Một hướng dẫn viên du lịch đúng nghĩa là người có ngoại hình (tức không bị khuyết tật về hình thể và giọng nói); có kiến thức và năng lực chuyên môn vững vàng; có khả năng ứng xử, giao tiếp khéo léo; có sức khỏe và tâm lý ổn định;…

Các hướng dẫn viên du lịch phải có thẻ hướng dẫn viên du lịch tương ứng (tại điểm, nội địa, quốc tế); làm việc trong các công ty du lịch, các doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh lữ hành hoặc các đơn vị quản lý và khai thác tài nguyên du lịch, các ban quản lý di tích hay danh thắng, vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên;…

♦ Nhân viên Marketing du lịch

Nhân viên Marketing du lịch hay nhân viên tiếp thị du lịch là người có nhiệm vụ nghiên cứu thị trường du lịch để tìm ra thị hiếu của khách rồi nghiên cứu và nỗ lực đáp ứng mọi thứ khách cần. Nói đơn giản hơn, nhân viên Marketing du lịch phải tìm hiểu những gì khách cần, những gì đã có và cần có để đáp ứng nhu cầu của khách; từ đó lựa chọn/ thiết lập các chương trình du lịch phù hợp để tư vấn cho khách (giá cả, địa điểm, dịch vụ,…). Mục đích công việc của nhân viên Marketing du lịch là lập được kế hoạch kinh doanh phù hợp trong đó có chương trình du lịch, vừa đáp ứng đúng sản phẩm cần thiết, vừa mang lại doanh thu cho công ty, tránh rủi ro trong kinh doanh cho doanh nghiệp.

Nhân viên Marketing du lịch giữ vai trò quảng bá, khuếch trương các sản phẩm du lịch của công ty đến khách hàng, bao gồm: chương trình du lịch, các dịch vụ du lịch đang và sẽ có với từng loại chất lượng, giá cả tương ứng để khách hàng tham khảo và lựa chọn.

Với đặc thù công việc, nhân viên Marketing du lịch không chỉ làm việc tại văn phòng, mà còn thường xuyên đi nhiều nơi, tiếp xúc với nhiều người để thu thập thông tin, phân tích dữ liệu; họ phải làm việc, giao dịch với khách hàng cũng như các đối tác, cơ sở du lịch, các điểm du lịch để đi đến thỏa thuận có lợi nhất. Đây là công việc đòi hỏi nhân viên phải có kiến thức du lịch, kiến thức kinh doanh và khả năng quan sát, tiếp nhận và phân tích, xử lý vấn đề nhanh nhạy và hiệu quả.

♦ Các nhóm công việc khác

Ngoài những nhóm nghề kể trên, ngành du lịch còn nhiều công việc đa dạng khác như: chăm sóc khách hàng, thông tin du lịch, xây dựng chương trình du lịch, bán hàng lưu niệm, chăm sóc sức khỏe, tổ chức và quản lý sự kiện, tổ chức vui chơi giải trí, giáo dục môi trường du lịch, nghiên cứu về du lịch, bảo trì, giảng dạy trong các cơ sở đào tạo du lịch,…

Những nhóm ngành đào tạo trong ngành Du lịch

Như đã trình bày ở mục "Ngành Du lịch là gì?", ngành nghề này hiện được tổ chức đào tạo tại nhiều cơ sở giáo dục, từ Đại học - Cao đẳng - Trung cấp nghề cho đến các khóa đào tạo nghiệp vụ nghề ngắn và dài hạn ở các trung tâm, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện giảng dạy. 

Theo đó, tùy vào kế hoạch đào tạo, quy mô tổ chức đào tạo hoặc nhu cầu thực tế của ngành hay học viên tại khu vực/ vùng/ địa phương nhất định mà ngành du lịch sẽ có sự phân chia và tổ chức đào tạo đa dạng các nhóm ngành (mỗi ngành lại bao gồm các chuyên ngành con tương ứng) phù hợp.  

Dưới đây là một số nhóm ngành phổ biến nhất với nhu cầu nhân sự cao, chỉ tiêu tuyển sinh nhiều, tiềm năng nghề nghiệp ổn định:

- Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành (chuyên ngành: Quản lý lữ hành và Hướng dẫn viên Du lịch)

- Quản trị khách sạn

- Quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống

- Quản trị chế biến món ăn/ Kỹ thuật chế biến món ăn

- Việt Nam học

- Quản trị kinh doanh du lịch

- Quản trị quan hệ công chúng (PR)

- Quản trị du thuyền

- Tổ chức và quản lý sự kiện

- Truyền thông và Marketing du lịch

- Kinh tế du lịch

- ...

[*Notes 1: Tên ngành và phân chia chuyên ngành có thể được thay đổi theo kế hoạch tuyển sinh của từng trường]

Ngành Du lịch - Khách sạn học trường nào?

Và một số nghiệp vụ nghề chính yếu như:

- Nghiệp vụ lễ tân

- Nghiệp vụ buồng phòng

- Nghiệp vụ lưu trú

- Các khóa học làm bánh Âu, bánh kem, món tráng miệng, Bếp Á, Bếp Âu...

- Kỹ thuật pha chế đồ uống (Bartender/ Barista)

- ...

[*Notes 2: Mỗi trường sẽ có đề án, kế hoạch tuyển sinh riêng phù hợp, từ phương thức tuyển sinh (dựa theo điểm thi THPT - học bạ THPT - tuyển thẳng - tuyển thẳng và ưu tiên xét tuyển - tuyển sinh theo đề án riêng của trường...), tổ hợp môn xét tuyển (thường là A00, A01, C00, D01...) cho đến chỉ tiêu tuyển sinh, thời gian nhận hồ sơ... Bạn trẻ quan tâm cần chú ý những thông tin quan trọng này để nộp hồ sơ ứng tuyển hợp lý. Ngoài ra, học phí hay chính sách hỗ trợ trong quá trình học và sau tốt nghiệp cũng là những yếu tố được nhiều người cân nhắc khi chọn trường.]

Sinh viên/ Học viên có nhu cầu theo học các nhóm ngành du lịch cần tìm kiếm và lựa chọn những trường - trung tâm đào tạo uy tín và chất lượng. Ngoài ra, một bộ phận nhân sự ngành du lịch cũng có thể là những người chưa qua đào tạo nghề, được chỉ dạy và hướng dẫn làm việc thực tế ngay tại đơn vị tuyển dụng.

Cơ hội việc làm trong ngành du lịch vô cùng lớn, tỷ lệ thuận với tiềm năng phát triển du lịch của Việt Nam. Do đó, hiểu rõ ngành du lịch là gì, các nhóm nghề trong ngành du lịch là gì giúp bạn tham khảo và cân nhắc ngành theo học - nghề theo làm, nắm bắt nhanh và phù hợp cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Ms. Smile