“Sốc nặng” với quy định tip 4USD/khách/ngày khi đi du lịch

Chuyện tip hay không tip khi sử dụng các dịch vụ tại khách sạn, nhà hàng, quán café Việt xưa nay thiêng về sự “tự nguyện” của du khách. Ấy vậy mà có nơi quy định hẳn mức tiền khách phải tip cho nhân viên phục vụ, cụ thể là HDV, nếu book tour tham quan 1 ngày.

Tip là gì? Tip cho ai?

Bắt buộc khách tip cho HDV khi đi du lịch

Mới đây, Hiệp hội Hướng dẫn viên chuyên nghiệp TP.Phú Quốc đã ký văn bản Thông báo Bổ sung Quy chế của Hội, trong đó thông tin chi tiết mức thu tiền tip của du khách, áp dụng từ 15/5/2022. Cụ thể:

- Thu 25.000đ/người/ngày đối với khách du lịch người Việt Nam

- Thu 2USD/người/ngày đối với khách du lịch đến từ các quốc gia thuộc khu vực châu Á

- Thu 4USD/người/ngày đối với khách du lịch đến từ các quốc gia thuộc khu vực còn lại

Văn bản này được đăng tải công khai trên mạng xã hội và nhận về lượt tương tác cực lớn. Trong đó, nhiều doanh nghiệp lữ hành, người làm du lịch bị “sốc nặng” và bài tỏ bức xúc trước quy định vô lý “chưa từng có” như thế.

“Bỏ qua những câu chữ, định nghĩa gây khó hiểu, tôi thấy mức tiền tip như trong văn bản vô cùng phi lý. Với khách Việt thu mức 25.000đ/người/ngày tức là nếu đoàn khách 20 người đến Phú Quốc thì HDV được quyền thu phí phục vụ 500.000đ/ngày, chưa tính công tác phí được trả riêng, trung bình khoảng 500.000-600.000đ/người/ngày, có người cao hơn rất nhiều tùy tính chất phục vụ” - CEO một công ty du lịch có tiếng bày tỏ quan điểm.

“Còn nếu là khách quốc tế ngoài châu Á, ví dụ một đoàn 10 khách Nga thôi thì 1 ngày đoàn đó phải trả cho HDV đến 40USD tiền tip, tương đương gần 1 triệu đồng tiền Việt. Khoản tiền này có thể gọi là “lãi to” chứ không phải ít. Chưa kể, công ty gộp khách inbound gồm khách quốc tế đến từ nhiều châu lục trên toàn cầu là hết sức bình thường. Họ đi chung tour, dùng cùng dịch vụ và HDV sẽ ngồi phân loại quốc tịch từng nhóm khách để thu tiền tip chắc? Vậy thì lộn xộn và tức cười quá!”

Văn hóa Tip tại Việt Nam xưa nay có - không đều được

Việt Nam trước giờ chưa có luật quy định du khách phải tip cho nhân viên phục vụ khi đi du lịch - có chăng chỉ có 10% phí phục vụ (khoản này không phải tip). Việc khách tip hay không đều tùy quyết định của bản thân họ, dựa trên mức độ hài lòng về chất lượng dịch vụ mà cá nhân hay cơ sở đó mang lại. Thông thường, nhân viên “bán” sản phẩm, dịch vụ du lịch sẽ được tip khi phục vụ khách tốt hơn mức bình thường hay bằng hoặc vượt trên kỳ vọng của khách. Thậm chí, khách hoàn toàn có thể không cần tip vì không thích hay không có thói quen tip, chưa kể ai cũng đã trả đủ chi phí cho sản phẩm, dịch vụ họ sử dụng, đôi khi có cả phí phục vụ cộng thêm.

Chính vì vậy, quy định tip cho HDV được Phú Quốc đưa ra nhận phải phản ứng trái chiều từ nhiều phía, không chỉ những ai có ý định đi du lịch Phú Quốc mà ngay cả người làm dịch vụ, liên quan trực tiếp như doanh nghiệp lữ hành hay HDV cả nước.

Nguy cơ mất khách, xấu hình ảnh hiện hữu

Nhiều người cảnh báo: “Văn bản này nếu được triển khai chắc chắn sẽ là điểm trừ lớn của du lịch Phú Quốc, khiến “đảo Ngọc” mất đi một lượng khách đáng kể, bao gồm cả khách quốc tế và khách nội địa.”

Điều này hoàn toàn có cơ sở bởi trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế nặng nề do Covid, khoản tiền dành cho du lịch của du khách toàn cầu bị thắt chặt. Nhiều người tính toán, cân đo chi phí bỏ ra với giá trị dịch vụ sẽ nhận về. Chưa kể, các chi phí liên quan đến chuyến đi cũng không ngừng tăng cao càng khiến du khách khó chấp nhận trả thêm 1 khoản tip bắt buộc như thế.

Thêm nữa, xu hướng du lịch của khách đang yêu thích Việt Nam do thành công trong công tác chống dịch, tỷ lệ phủ vaccine cao hay dịch vụ giá rẻ kèm theo con người thân thiện… Nhiều tour được đặt trước để dành chỗ cho ngày được nhập cảnh sau khi du lịch quốc tế mở cửa càng đặt kỳ vọng tăng lượng khách đến, làm đẹp và quảng bá sâu rộng hình ảnh du lịch Việt đến bạn bè năm châu. Tuy nhiên, quy định về khoản tip bắt buộc này đôi khi sẽ là “vật cản” khiến hình ảnh du lịch Việt nói chung và du lịch Phú Quốc nói riêng mất điểm đáng kể, mất cả lợi thế cạnh tranh với các nước lân cận trong kế hoạch kết hợp tour xuyên châu lục của các công ty lữ hành quốc tế. Vậy nên, nếu không muốn tự đánh mất cơ hội hút khách thì Hội HDV du lịch chuyên nghiệp Phú Quốc cần xem xét lại mức tip, thậm chí cả quy định có phần thiếu thuyết phục này.

“Du lịch Việt đúng là đang mở toang cánh cửa để phục hồi. Tuy nhiên, du khách không phải đã đợi sẵn ở cửa khẩu hay sân bay, chỉ cần chúng ta bung cửa thì họ tràn vào ngay. Muốn có khách phải có gì đó hấp dẫn hay đặc biệt để thu hút. Bởi trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như hiện tại, việc hút khách là vấn đề rất khó khăn, chưa kể nhiều quốc gia Đông Nam Á khác không chỉ đã mở cửa từ lâu mà chính sách của họ cũng hấp dẫn hơn Việt Nam rất nhiều…”

Ms. Smile (tổng hợp)